عقیدهٔ آنها توصیفی که از آنان شده بود تا حدود زیادی گویای وضع و حال آنها بود (فورر Forer، ۱۹۴۹). نگاهی به بعضی از جملات ارزیابی مزبور علت این اظهارنظر دانشجویان را روشن می‌کند.
- تحت شرایط فشارآور گاهی به خودت شک می‌کنی.
- گرچه نسبت به والدین خودت محبت بسیار زیادی داری اما بعضی وقت‌ها با نظر آنان موافق نبوده‌ای.
- از لحاظ سازگاری جنسی مشکلاتی داشته‌ای.
- معمولاً نسبت به خود دیدگاه انتقادی داری.
- گاهی اوقات برونگرا و خوش برخورد و اجتماعی، و بعضی وقت‌ها درونگرا، محتاط و خودار هستی.
این اظهارنظر شبیه به توصیفات شخصیتی طالع‌بینی براساس علائم منطقه‌البروج است. چون این توصیف‌ها در مورد بسیاری از مردم صادق است، لذا هنگامی‌که آنها را به شخص معینی نسبت می‌دهیم. صحیح به‌نظر می‌رسند. این پدیده را به این جهت 'اثر بارنوم' نامیده‌اند که اشاره دارد به این گفته مشهور سیرک‌ساز معروف ت. پ. بارنوم که 'در هر دقیقه یک هالو به دنیا می‌آید' .
چندین پژوهش نشان می‌دهد که مردم توصیف‌‌هائی از شخصیت خود را درست‌تر می‌پندارند که گفته شود براساس یک آزمون فرافکن تهیه شده است تا براساس مصاحبه و یا پرسش‌نامهٔ شخصیت (اسنایدر ـ Snyder، ۱۹۷۴). ظاهراً آزمون‌های فرافکن حالت اسرارآمیز خاصی یافته‌اند، به این معنا که مردم معتقدند در این‌گونه آزمون‌ها آنان به طرقی که برای خودشان هم چندان قابل درک نیست، ماهیت خود را آشکار می‌سازند. مصاحبه و پرسش‌نامهٔ شخصیت روش‌های شناخته‌شده‌تری هستند و مردم گمان می‌کنند می‌توانند در آنها هشیارانه پاسخ‌های خود را کنترل کنند.
رواج و مقبولیت ارزیابی شخصیت توسط طالع‌بین‌ها، کف‌بین‌ها و فال قهوه و کارت‌های فال‌گیری ناشی از کیفیت رازگونهٔ این روش و نیز کلی بودن این‌گونه توصیف‌ها شخصیت است. به‌علاوه برخی طالع‌بین‌ها در توجه به سرنخ‌هائی که رفتار و واکنش‌های فرد به‌دست می‌دهد مهارت فراوان دارند. درستی شگفت‌آور بخش کوچکی از توصیف شخصیت ممکن است شخص را به قبول سراسر این‌گونه ارزیابی‌ها وادارد.
تبادل
لینک هوشمند
